GEHEIME DIENST

Een film van Chris Vos en André van der Hout (2004)

 

Tweedelige documentaire over de Binnenlandse Veiligheidsdienst tijdens de Koude Oorlog.

Tijdens de Koude Oorlog (1945-1990) was de Binnenlandse Veiligheidsdienst BVD (de voorganger van de huidige AIVD) volgens eigen zeggen onze beschermer tegen communistische bedreigingen van de staat.In deze onthullende tweedelige documentaire vertellen BVD-ers voor het eerst hun verhaal voor de camera. Agenten, informanten en ‘runners’ vormen de ruggengraat van deze film, die – volstrekt uniek in de Nederlandse geschiedenis – vrijuit pratende leden van onze geheime dienst laat zien. Verhalen over afluisteroperaties, de wijze waarop agenten werden gerekruteerd, de samenwerking met de Amerikaanse CIA, de manier waarop de vredesbeweging werd gevolgd en geïnfiltreerd en over de politieke partijen die in de jaren zestig, zeventig en tachtig door de BVD zijn gerund. Onthullingen van binnenuit worden aangevuld met de herinneringen van slachtoffers en tegenstanders. Zo zien we onder meer leden van de CPN, linkse christenen en voormalige medewerkers van de CIA en de Oost-Duitse geheime dienst, de Stasi.

In Het Rode Gevaar wordt duidelijk hoe ver de penetratie van de BVD in de Communistische Partij Nederland ging. In de jaren zestig en zeventig was de BVD in vrijwel iedere afdeling van de partij geïnfiltreerd. Zodanig, dat de bloei van sommige afdelingen aan de ijverige inzet van BVD-agenten viel toe te schrijven. Honderden agenten waren actief in de CPN en haar mantelorganisaties, tot in het partijbestuur toe. CPN-ers werden niet alleen achtervolgd en afgeluisterd. De BVD zette in z’n drang naar controle zelf de concurrerende ‘Socialistische Werkers Partij’ op.

Voor het eerst zijn ook de observatiefilms te zien, die de BVD maakte van personen die ze van spionage verdachten. Uniek materiaal uit het archief van de geheime dienst, dat nog nooit eerder naar buiten is gekomen.